Domein H, Welvaart en Groei

Domein H, Welvaart en Groei2022-08-18T07:51:49+01:00

De kandidaat kan in contexten analyseren wat op nationaal en op mondiaal niveau de oorzaken zijn van economische groei en van de verdeling van inkomen en welvaart. Keuzes op microniveau werken door op macroniveau in elke economie die gekenmerkt wordt door wederzijds afhankelijke markten.

Afschrijvingen2017-10-05T16:06:27+01:00

Afschrijvingen verdelen de kosten van (vaste) kapitaalgoederen over meerdere boekhoudkundige periodes.
Afschrijvingen geven de waardevermindering van deze kapitaalgoederen weer.

Allocatie2017-11-09T09:40:57+01:00

De verdeling van de productiefactoren over de productiemogelijkheden.

Appreciatie2018-02-08T11:08:31+01:00

Een stijging van de wisselkoers veroorzaakt door de werking van vraag en aanbod.

Arbeidsinkomensquote2018-02-14T11:23:01+01:00

Met de arbeidsinkomensquote meten we hoeveel procent van het totaal verdiende inkomen wordt verdiend met de productiefactor arbeid.
Arbeid wordt ingezet door werknemers én door zelfstandige ondernemers.

Formule arbeidsinkomensquote

 

Arbeidsproductiviteit2017-10-22T10:42:59+01:00

Arbeidsproductiviteit is de gemiddelde productie per werknemer per tijdseenheid.

Beroepsbevolking2018-02-17T12:02:39+01:00

De beroepsbevolking omvat alle personen in de leeftijd van 15 tot 75 die: betaald werk hebben (werkzame beroepsbevolking), of die geen betaald werk hebben, maar recent naar betaald werk hebben gezocht en daarvoor direct beschikbaar zijn (werkloze beroepsbevolking).

Binnenlands product (BBP)2020-12-22T11:20:30+01:00

Het BBP is de waarde van de totale productie binnen de (Nederlandse) landsgrenzen.

Categoriale inkomensverdeling2018-02-13T12:44:07+01:00

De categoriale inkomensverdeling geeft aan hoeveel procent van het totale inkomen wordt verdiend met de verschillende productiefactoren.

Depreciatie2018-02-08T11:08:58+01:00

Een daling van de wisselkoers veroorzaakt door de werking van vraag en aanbod.

Diepte investering2018-02-16T13:07:29+01:00

Er is sprake van een diepte investering wanneer door de investering de kapitaalintensiteit stijgt.
In zo’n geval wordt bij de productie arbeid vervangen door kapitaal.

Gini coëfficiënt2018-02-13T09:46:49+01:00

De Gini coëfficiënt is een getal om de inkomensongelijkheid uit te drukken.

Heffingskorting2018-02-13T11:44:30+01:00

Korting op het te betalen bedrag aan belastingen.

Inkomensoverdracht2018-02-13T10:41:31+01:00

Een inkomensoverdracht is het overhandigen van een bedrag, zonder dat hier een directe tegenprestatie voor geleverd wordt.

Investeren2017-12-29T11:08:20+01:00

Investeren is het aanschaffen van kapitaalgoederen (productiemiddelen) door bedrijven of de overheid.

Kapitaalintensiteit2018-02-16T13:09:43+01:00

De kapitaalintesiteit is een maatstaf om te meten in welke verhouding een onderneming gebruik maakt van de productiefactoren arbeid en kapitaal.

Om deze verhouding uit te rekenen, berekenen we de waarde van de kapitaalgoederen per arbeider.

Knelpuntsfactor2018-02-16T13:11:10+01:00

De knelpunstfactor is de minst beschikbare productiefactor die bepalend is voor de maximaal haalbare productieomvang.

Loonkosten2018-02-17T14:02:13+01:00

De loonkosten zijn de totale kosten die een werkgever heeft voor het in dienst nemen van een werknemer.

De loonkosten bestaan uit het brutoloon van de werknemer en de extra sociale premies die de werkgever moet betalen.

Loonquote2018-02-14T11:20:46+01:00

Met de loonquote meten we hoeveel procent van het totaal verdiende inkomen naar de werknemers (in loondienst) gaat.

Formule loonquote

Lorenzcurve2018-02-13T09:25:34+01:00

Grafische weergave van de personele inkomensverdeling in een land.

Marginale belastingdruk2018-02-13T11:53:26+01:00

De marginale belastingdruk is het percentage belasting dat iemand moet betalen over één extra euro inkomen.

Nationaal inkomen (NNI)2018-02-05T10:30:50+01:00

Het NNI is waarde van het totale inkomen dat verdiend is met Nederlandse productiefactoren.

Nivelleren2018-02-13T09:24:05+01:00

Wanneer de relatieve inkomensverschillen tussen rijk en arm kleiner worden is er sprake van nivellering.

Bij het groter worden van de relatieve inkomensverschillen is er sprake van denivellering.

Open economie2018-04-10T12:29:25+01:00

Economie die veel handel met het buitenland heeft.
De openheid van een economie wordt gemeten door de invoer- en de uitvoerwaarde van het land uit te drukken als percentage van het bruto binnenlands product.

Overdrachtsuitgaven2018-04-12T11:16:00+01:00

Overdrachtsuitgaven zijn de overheidsuitgaven waarbij de overheid een bedrag overhandigt aan een ander, zonder dat hier een directe tegenprestatie voor geleverd wordt.

p/a-ratio2018-02-17T12:21:40+01:00

De p/a-ratio geeft aan hoeveel personen (gemiddeld) één arbeidsjaar delen.
Het geeft dus een beeld van de mate waarin binnen dit land in deeltijd gewerkt wordt.

Participatiegraad of deelnemingspercentage2018-02-17T12:05:57+01:00

De bruto participatiegraad geeft aan hoeveel procent van de beroepsgeschikte bevolking behoort tot de beroepsbevolking.

De netto participatiegraad geeft aan hoeveel procent van de beroepsgeschikte bevolking er werkzaam is.

Primair inkomen2018-02-09T14:14:05+01:00

Inkomen zoals het verdiend wordt met het ter beschikking stellen van productiefactoren.

De primaire inkomens zijn: loon, pacht, huur, rente en winst.

Productiecapaciteit2018-02-09T13:57:06+01:00

Maximale productie van een bedrijf / land in een periode.

Productiefactoren2017-10-05T16:36:54+01:00

Productiefactoren zijn de middelen die altijd in een bepaalde combinatie noodzakelijk zijn om te kunnen produceren.

De productiefactoren zijn:

  • Kapitaal
  • Arbeid
  • Natuur
  • Ondernemerschap
Progressieve belasting2018-02-13T11:36:24+01:00

Progressieve belasting: hoe hoger het inkomen, hoe meer men procentueel (of relatief) aan belasting betaalt.

Ruilvoet2018-02-09T09:03:05+01:00

Bij de ruilvoet kijken we naar de hoeveelheid goederen die een land moet exporteren om een bepaalde hoeveelheid goederen te kunnen importeren.

Schaarste2017-10-05T17:01:39+01:00

Er is sprake van schaarste als er productiemiddelen moeten worden opgeofferd om het product voort te brengen.

OF:

Goederen zijn schaars als voor die goederen betaald moet worden.

Secundair inkomen2018-02-09T13:46:47+01:00

Inkomen nadat de overheid door het heffen van loon- en inkomstenbelasting en het verstrekken van inkomensafhankelijke subsidies en uitkeringen het (primaire) inkomen heeft herverdeeld.

Spilkoers2018-04-10T12:47:44+01:00

Officiële koersverhouding tussen valuta’s binnen een systeem van stabiele wisselkoersen. 

Toegevoegde waarde2018-02-05T10:25:26+01:00

De toegevoegde waarde is de productiewaarde van een bedrijf (of de overheid).

Valutamarkt2018-02-08T11:11:04+01:00

Het geheel van vraag naar en aanbod van (vreemde) valuta’s.

Welvaart2017-10-05T17:54:43+01:00

Welvaart is de mate waarin iemand in staat is om in zijn/haar behoeften te voorzien met schaarse middelen.

Wig2018-02-17T13:59:23+01:00

De wig is het verschil tussen de loonkosten en het nettoloon.

Inkomen meten

Inkomen is een belangrijke factor in onze welvaart. Dat inkomen wordt verdiend met leveren van een bijdrage aan de productie. De omvang van ons inkomen kunnen we op drie manieren meten. Met behulp van de objectieve methode, de subjectieve methode en de bestedingenmethode.

Uitleg

Kringloop

Balkje knippen

Toegevoegde waarde

Reële BBP

Brede welvaart

Betalingsbalans & wisselkoers

Het kringloopschema laat de belangrijkste geldstromen in de economie zien.
Voor veel landen, zoals Nederland, geldt dat de geldstroom tussen landen ook zeer omvangrijk is. Bij al die internationale geldstromen moeten steeds valuta’s geruild worden op de valutamarkt.

Uitleg

Betalingsbalans

Welvaart en inkomen (her)verdelen

Inkomen wordt door veel mensen vaak gelijk gesteld aan welvaart, maar welvaart is breder. En gelukkig zijn economen daar ook achter gekomen.
Het inkomen zoals het verdiend wordt uit productie is nogal ongelijk verdeeld. De overheid zorgt met belastingen en uitkeringen voor een stukje herverdeling van inkomen.

Uitleg

Vlaktaks

Vlaktaks is een vorm van inkomstenbelasting waarbij ieder inkomen met hetzelfde percentage wordt belast. Het Nederlandse [...]

Lorenzcurve

Inkomstenbelasting

P/A-ratio

Structuur

Met de structuurkant van de economie bedoelen we de economische factoren die bepalend zijn voor de mogelijkheden van zo’n economie om goederen en diensten tegen concurrerende prijzen op de markt te brengen. We kijken naar ontwikkelingen op de langere termijn aan de aanbodkant van de economie.
Ontwikkelingen die van invloed zijn op de productiecapaciteit en de concurrentiepositie zijn daarbij heel belangrijk.

Uitleg

Investeren

Investeren is het aanschaffen van kapitaalgoederen (productiemiddelen) door bedrijven of de overheid. Pas op: In [...]

p/a-ratio

De p/a-ratio geeft aan hoeveel personen (gemiddeld) één arbeidsjaar delen. Het geeft dus een beeld van de mate [...]

Loonkosten

Een bedrijf zal altijd proberen zo goedkoop mogelijk te produceren. Hoeveel arbeid een bedrijf zal inschakelen zal (onder andere) [...]

De wig

In de loononderhandeling wordt een brutoloon afgesproken. Werkgevers hebben echter te maken met loonkosten die [...]

Productiefunctie

Structuurbeleid

Investeren

Arbeidsproductiviteit

Ga naar de bovenkant